Van maandag 5 februari tot en met donderdag 4 april loopt een openbaar onderzoek naar het PRUP Kempense Meren II. De provincie Antwerpen zoekt met dit Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) naar een nieuw evenwicht tussen recreatie, ontginning, landbouw en natuur. Het PRUP omvat een zone met het Zilvermeer en zijn ruime omgeving, het gebied Schansheide en enkele zones in Postel-Zuid. De provincie Antwerpen wil in al deze zones de bestemmingen uit het gewestplan van eind jaren 1970 aanpassen naar de huidige beleidsdoelstellingen en zo de troeven van de regio behouden en versterken. Meer weten? Je bent dinsdag 20 februari tussen 19 en 21 uur welkom op de infomarkt in ecocentrum De Goren.
De merenomgeving in onze gemeente telt vele troeven. Je vindt er het bijzondere witte zand, dat al eeuwenlang ontgonnen wordt voor de productie van glas. De putten die door de zandontginning zijn ontstaan, vulden zich met water en vormen nu het hart van watersport en recreatie in de streek. Daarnaast is de regio ook belangrijk voor natuur en landbouw.
Gewestplan eind jaren 1970
Het gewestplan, dat voor elk stukje grondgebied de bestemming vastlegt, is oorspronkelijk opgesteld eind jaren 1970. Anno 2024 komen een aantal van de toenmalige bestemmingen niet langer overeen met de beleidsdoelstellingen van vandaag.
Zo laat het huidige gewestplan nog steeds ontginning toe op het provinciaal recreatiedomein Zilvermeer, terwijl dat met 155.000 dagbezoekers per jaar en grote evenementen zoals Pennenzakkenrock een grote toeristische trekpleister van de streek is.
Ook op Schansheide laat het gewestplan zandontginning toe, terwijl het gebied nu belangrijk is voor kleinschalige landbouw en voor waterwinning. En in Postel-Zuid zijn er grote uitdagingen om de Europese Natura 2000-gebieden te realiseren.
Huidige beleidsvisies
Om de bestemmingen van deze gebieden in overeenstemming te brengen met de huidige beleidsvisies, stelt de provincie Antwerpen een Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (of PRUP) Kempense Meren II op. Een PRUP wijzigt de bestemmingen van een of meerdere zones op het gewestplan en/of legt bijkomende regels op. Op die manier bepaalt het ook de (nieuwe) voorwaarden waaraan toekomstige stedenbouwkundige vergunningen in die gebieden moeten voldoen.
Lange voorgeschiedenis
De basis voor het PRUP Kempense Meren II werd al gelegd in 2001, met het Ruimtelijk Structuurplan voor de Provincie Antwerpen. In 2009 werd gestart met een PRUP rond de Kempense Meren. Het ontwerp-PRUP Kempense Meren II dat nu voorligt, is het resultaat van een lang proces. Het is een erg complex PRUP met veel deelplannen. De provincie heeft dit gedurende meerdere jaren voorbereid en met de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Natuur en Bos en veel andere betrokken partijen uitgebreide gesprekken gevoerd. Er zijn heel wat sectoren betrokken: de zandontginnings- en landbouwbedrijvigheid in het gebied, de recreatieve en toeristische sector en de beheerders van de uitgestrekte natuur- en bosgebieden. Samen vormen ze heel belangrijke troeven van de Kempen, die dit PRUP ook in de toekomst zoveel mogelijk kansen wil blijven geven.
Zandontginning, recreatie, landbouw en natuur
Met het PRUP Kempense Meren II wil de provincie Antwerpen volgende doelen bereiken: in het deelplan Hoofdpoort – dat het provinciaal recreatiedomein Zilvermeer omvat – en het deelplan Schansheide verdwijnt de bestemming ‘ontginning’ en komt de nadruk te liggen op recreatieve bestemmingen en natuurverweving. In Schansheide zorgen de bestemmingswijzigingen er bovendien voor dat waterwinning en drinkwaterproductie mogelijk blijven.
Om de geschrapte zandwinningsbestemmingen te vervangen, stelt de provincie een nieuw zandontginningsgebied voor in Postel-Zuid. Andere gebieden in Postel-Zuid zijn al langer aangeduid voor de realisatie van Europese Natuur. Het PRUP Kempense Meren II zorgt ervoor dat die realisatie kan doorgaan: enkele van de huidige zones met landbouwbestemming krijgen een natuurbestemming en vice versa. Daardoor ontstaat in Postel-Zuid zowel een meer aaneengesloten natuurgebied als een meer aaneengesloten landbouwgebied.
Bij het PRUP Kempense Meren II hoort ook een milieu-effectenrapportage, dat de mogelijke effecten van de voorgestelde bestemmingswijzigingen onderzoekt op bijvoorbeeld natuur, bodem, geluid, water, landschap en landbouw. De resultaten van die onderzoeken vind je terug in het ontwerp-plan-MER.
Om de effecten van deze verschuivingen op de individuele landbouwers van Postel-Zuid te beperken en de buffering van bestaande natuur en ontwikkeling van nieuwe natuur te garanderen, stelde de Vlaamse Landmaatschappij in opdracht van de provincie een inrichtingsnota op. Om de bosuitbreiding en de nieuwe landbouwgebieden in deelplan Landbouw- en natuurgebieden Postel-Zuid ook effectief op terrein te realiseren, is het noodzakelijk om de eigendoms- en gebruikssituatie af te stemmen op de nieuwe bestemmingen. Hiervoor is een grondruilplan opgesteld.
Postel-Zuid
Postel-Zuid is een prachtig maar complex gebied waar verschillende, essentiële functies moeten gecombineerd worden: landbouw, natuur, ontginning en beleving. Na zeer intensief en constructief overleg met alle partners zocht én vond de provincie een nieuw ruimtelijk evenwicht dat een duurzame toekomst voor elk van deze functies moet garanderen.
Infomarkt op 20 februari
Het openbaar onderzoek rond het PRUP Kempense Meren II start op 5 februari 2024 en loopt tot en met 4 april. Tijdens die periode kun je het ontwerp-PRUP, de ontwerp-inrichtingsnota, het ontwerp-plan-MER en het grondruilplan inkijken op volgende locaties:
- Gemeentehuis Mol, Molenhoekstraat 2, 2400 Mol
- Gemeentehuis Retie, Markt 1, 2470 Retie
- Administratief Centrum van Dessel, ‘De Plaetse’, Hannekestraat 1, 2480 Dessel
- ‘Huis van de Stad’ Lommel, Hertog Janplein 1, 3920 Lommel
Op 20 februari vindt in Ecocentrum De Goren (Postelsesteenweg 71) in Mol een infomarkt plaats. Iedereen is welkom tussen 19 en 21 uur, inschrijven is niet nodig. Op de infomarkt vind je posters met informatie, kaarten en plannen. Je kunt met je vragen terecht bij medewerkers van de provincie Antwerpen, het Agentschap voor Natuur en Bos en de Vlaamse Landmaatschappij, en je kunt er uiteraard ook de vier documenten inkijken.
Tijdens het openbaar onderzoek kan iedereen de documenten inkijken die bij het PRUP Kempense Meren horen, en hierop reageren of bezwaar indienen. Dit moet schriftelijk, gericht aan de Provinciale Commissie voor Ruimtelijke Ordening (Procoro) Antwerpen. De precieze richtlijnen vind je op de website van provincie Antwerpen, www.provincieantwerpen.be, zoekwoord ‘PRUP Kempense Meren II’.
Meer info: www.provincieantwerpen.be, zoekwoord ‘PRUP Kempense Meren II’
Meer info
